TRASA 3 - W TRÓJKĄCIE ROGOŹNO- WĄGROWIEC- SKOKI

Długość: 47 km

Trasa wiedzie przez częściowo rolnicze, częściowo porośnięte lasem, pofałdowane tereny na skraju rdzennej Wielkopolski i historycznej krainy Pałuki. Jest co prawda stosunkowo krótka, lecz co najmniej 3 obiekty są unikatowe w Wielkopolsce, a „skrzyżowanie rzek” w Wągrowcu jest jedynym tego typu przypadkiem w Polsce.

UWAGA! Na końcu postu znajduje się tekst zwarty, bez zdjęć, z przeznaczeniem do wydruku i wykorzystania podczas wycieczki :)

1. Dwór w Studzieńcu

Ten bardzo oryginalny, barokowy dwór szachulcowy został wybudowany w XVIII w. dla rodziny Kierskich. W XIX w. jego właścicielami byli Raczyńscy, a w dwudziestoleciu międzywojennym B. Tomaszkiewicz. W latach '30 ubiegłego wieku majątek liczył ponad 600 ha.

Budowla otoczona jest parkiem, w którym znajduje się XIX – wieczny domek ogrodnika, staw i górka widokowa.

Budynek jest bardzo dziś rzadkim przykładem szachulcowego budownictwa dworskiego, niewątpliwie „białym krukiem” w Wielkopolsce, dlatego w 1984r. w skansenie w Dziekanowicach powstała jego wierna kopia.

W latach 80 i 90 – tych dwór został gruntownie wyremontowany i stan jego jest dobry, jednak niestety nie jest użytkowany i cały czas czeka na gospodarza, który w pełni by go wykorzystał.

Źródło: www.mapio.net

2. Kościół św. Katarzyny w Potulicach

Ten ładny drewniany kościół, kryty gontem, z wieżą zwieńczoną barokowym hełmem, został wybudowany w 1728r. przez rodzinę Biegańskich, która była właścicielem Potulic przez ponad 250 lat, do samej II Wojny Światowej.

Wewnątrz znajduje się rokokowy ołtarz z drugiej połowy XVIII w.

W połowie XIX w. do konstrukcji drewnianej dobudowana została murowana kaplica rodziny Biegańskich, która nadaje całości charakterystyczny kształt.

Budowla jest przy tym ładnie położona- na skraju wsi, w sąsiedztwie parku.

Zaraz koło kościoła znajduje się wybudowana w XIX w. śliczna, malutka, klasycystyczna świątynia w stylu greckim.

KOŚCIÓŁ Z ZEWNĄTRZ...

...I WEWNĄTRZ

ŚWIĄTYNIA W STYLU GRECKIM

3. Wągrowiec 

Miasto założone zostało w XIV w. przez rezydujących w pobliskim Łęknie Cystersów. Należało do nich przez 500 lat, aż do czasów rozbiorów, kiedy to Prusacy skasowali zakon i skonfiskowali jego dobra przejmując miasto pod swoje władanie. 

Małe, liczące ok. 600 mieszkańców miasteczko wyznaczyli na siedzibę powiatu, tym samym pobudzając je do szybkiego rozwoju. W latach '80 XIX w. ludność Wągrowca liczyła już prawie 4500 osób.

Dalsze koleje losu powiązane są z historią Polski. Mieszkańcy miasta brali udział w Powstaniu Wielkopolskim, które zwróciło je Polsce. 2 września 1939 r. zostało zbombardowane, a 6.09. wkroczyły do niego wojska niemieckie.

Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej następował jego ciągły rozwój i dziś Wągrowiec liczy sobie już 25 000 mieszkańców, nadal jest siedzibą władz powiatu. 

Dla chętnych

W osobnym poście znajduje się szczegółowa trasa spaceru po Wągrowcu, prezentująca kilkanaście najciekawszych budowli w tym mieście.

Najciekawsze miejsca w Wągrowcu:

1. Kościół farny pw. Św. Jakuba Apostoła 

Obecny kościół powstał w XVI w. w miejscu pierwotnego, drewnianego. Reprezentuje styl gotycki, z wczesnorenesansowymi szczytami. Do dziś zachował się w niezmienionym stanie, szczęśliwie omijały go wojny, dzięki czemu jest jednym z cenniejszych zabytków sakralnych w Wielkopolsce.
W środku wyposażenie reprezentujące różne style- od późnego renesansu po rokoko.

Najcenniejsze są:

- ołtarz główny

Wykonany w XVI w. przez Mateusza Kossiora, rzeźbiarza z Poznania,

- boczna kaplica Matki Boskiej Różańcowej

Na jej ścianach i stropie na pocz. XX w. odkryto XVI- wieczne, renesansowe malowidła.







Przed kościołem znajduje się pomnik ks. Jakuba Wujka- żyjącego w XVI w. najzacniejszego mieszkańca miasta, pierwszego tłumacza biblii na język polski.
W pobliżu kościoła stoi też XIX – wieczna drewniana, podmurowana dzwonnica.






2. Skrzyżowanie rzek

Będąc w Wągrowcu nie sposób pominąć „skrzyżowania rzek”- miejsca, gdzie Wełna i Nielba krzyżują się ze sobą niemal pod kątem prostym, ich wody mieszają się w niewielkim tylko stopniu, i dalej każda z rzek płynie w swoją stronę. Ostatecznie, kilka kilometrów dalej, Nielba wpływa do Wełny.

Zjawisko to jest stworzone sztucznie, skrzyżowanie zbudowali podczas prac melioracyjnych ok. 1830r. Cystersi w celu utrzymania stanu Wełny na określonym poziomie, dzięki czemu zmniejszyli ryzyko powodzi i zapewnili stały dopływ wody do pobliskiego młyna.





Źródło: www.fotopolska.eu



Dotrzeć do skrzyżowania możemy: 

1. dojeżdżając samochodem drogą nr 190 (ul. Gnieźnieńska) i dalej ok. 250m podejścia piechotą (patrz mapa),

2. pieszo drogą wzdłuż Wełny (wtedy do przejścia ok. 900 m) zaczynając niedaleko Rynku, przy moście na rzece Wełnie, na Al. Jana Pawła II (jest tablica informacyjna).

3. Piramida Łakińskiego

Piramida położona jest niecałe 2 km od skrzyżowania rzek, dosłownie zaraz za miastem, między Wągrowcem a Łaziskami, przy drodze krajowej 190 z Wągrowca do Gniezna. Budowla leży na zalesionym wzgórzu, przy parkingu znajdującym się tuż przy szosie.

Jest to zbudowana w połowie XIX w., wysoka na 6 m piramida- grobowiec, w której spoczywa rotmistrz wojska polskiego z czasów wojen napoleońskich- Franciszek Łakiński. Rotmistrz, później oficer armii pruskiej, po przejściu w stan spoczynku osiadł w Wągrowcu i przysłużył się miejscowej społeczności działając społecznie- ufundował szpital, dom sierot, dotował ubogich i wspierał finansowo ubogich nowożeńców.

Nietypowy kształt grobowca wymyślił sam Łakiński.

Niedaleko piramidy, na tym samym wzgórzu znajduje się kolumna o barokowych kształtach, na szczycie ozdobiona postacią konia wykonaną z kutego metalu. Zgodnie z tradycją pod kolumną pochowany został koń Rotmistrza. 





Źródło: www.noclegowo.pl

4. Wiatrowo 

Z drogi widoczny jest zaniedbany park, w którym rosną potężne, stare dęby i platany. 
 W głębi znajduje się pałac z 2 poł. XVIIw. , w połowie XIX w. przebudowany w stylu gotyku romantycznego. Obecny wygląd zawdzięcza rodowi Moszczeńskich, którzy byli właścicielem Wiatrowa od 1800r. do samej II Wojny Światowej.

Podczas wojny pałacem i ponad 700- hektarowym majątkiem z powodzeniem zarządzali Niemcy. 
Niestety, w 1945r. do wsi wkroczyła armia radziecka i splądrowała majątek. Po tym wydarzeniu pałac aż do połowy lat '70 popadał w ruinę. W 1976r. została podjęta decyzja o kapitalnym remoncie budynku, w którym urządzono ośrodek rehabilitacyjny dla dzieci. 

W 1991r. Właścicielem majątku została Agencja Nieruchomości Rolnych, jednak pałac obecnie nie jest użytkowany i cały czas czeka na gospodarza z prawdziwego zdarzenia.

5. Skoki 

Bardzo ładnie położone na skraju Puszczy Zielonki, niespełna trzytysięczne miasteczko ma do zaoferowania 2 zabytki warte obejrzenia:

1. Pałac w Skokach

Eklektyczny dwór, otoczony malowniczym parkiem z aleją kasztanową, wzniesiono koło roku 1870. Od 1945 r. jest własnością obecnego Uniwersytetu Artystycznego i służy jako Dom Plenerowy pracownikom uczelni oraz dla celów komercyjnych.





Źródło: www.slubwwielkopolsce.pl




2. Szachulcowy Kościół pw. św. Mikołaja 

Widoczna z głównej drogi Poznań- Wągrowiec budowla zbudowana została w 1737r., w konstrukcji tzw. pruskiego muru. Kościół powstał w miejscu starej, drewnianej świątyni dzięki fundacji wojewody poznańskiego Michała Kazimierza Raczyńskiego.





Dla chętnych
Już poza trasą, ok. 8 km od Skoków, w kierunku na Poznań, koło miejscowości Rejowiec, zaraz przy drodze wojewódzkiej nr 197, znajduje się dość ciekawy obiekt – jedno z dwóch w Wielkopolsce (drugie znajduje się w Jastrowiu) i 22 w Polsce centrum dystrybucyjne paliw firmy Orlen. Centrum zajmuje powierzchnię 62 ha, ma własną bocznicą kolejową, a olbrzymie zbiorniki na paliwo mają łącznie 211 000 m3 pojemności.

Źródła:
www.dworstudzieniec.pl
www.polskaniezwykla.pl
pl.wikipedia.org
www.glaswagrowiecki.pl
www.skoki.uap.edu.pl

www.olpp.pl

TEKST ZWARTY, DO WYDRUKU

 

Długość: 47 km


Trasa wiedzie przez częściowo rolnicze, częściowo porośnięte lasem, pofałdowane tereny na skraju rdzennej Wielkopolski i historycznej krainy Pałuki. Jest co prawda stosunkowo krótka, lecz co najmniej 3 obiekty są unikatowe w Wielkopolsce, a „skrzyżowanie rzek” w Wągrowcu jest jedynym tego typu przypadkiem w Polsce.


1.
Dwór w Studzieńcu – ten bardzo oryginalny, barokowy dwór szachulcowy został wybudowany w XVIII w. dla rodziny Kierskich. W XIX w. jego właścicielami byli Raczyńscy, a w dwudziestoleciu międzywojennym B. Tomaszkiewicz. W latach '30 ubiegłego wieku cały majątek liczył ponad 600 ha.
Budowla otoczona jest parkiem, w którym znajduje się XIX – wieczny domek ogrodnika, staw i górka widokowa.
Budynek jest bardzo dziś rzadkim przykładem szachulcowego budownictwa dworskiego, niewątpliwie „białym krukiem” w Wielkopolsce, dlatego w 1984r. w skansenie w Dziekanowicach powstała jego wierna kopia.
W latach 80 i 90 – tych dwór został gruntownie wyremontowany i stan jego jest dobry, jednak niestety nie jest użytkowany i cały czas czeka na gospodarza, który w pełni by go wykorzystał.
2. 
Kościół św. Katarzyny w Potulicach – ten ładny drewniany kościół, kryty gontem, z wieżą zwieńczoną barokowym hełmem, został wybudowany w 1728r. przez rodzinę Biegańskich, która była właścicielem Potulic przez ponad 250 lat, do samej II Wojny Światowej.
Wewnątrz znajduje się rokokowy ołtarz z drugiej połowy XVIII w.
W połowie XIX w. do konstrukcji drewnianej dobudowana została murowana kaplica rodziny Biegańskich, która nadaje całości charakterystyczny kształt.

Budowla jest przy tym ładnie położona- na skraju wsi, w sąsiedztwie parku.


Zaraz koło kościoła znajduje się wybudowana w XIX w. śliczna, malutka, klasycystyczna świątynia w stylu greckim.


3.
Wągrowiec – miasto założone zostało w XIV w. przez rezydujących w pobliskim Łęknie Cystersów. Należało do nich przez 500 lat, aż do czasów rozbiorów, kiedy to Prusacy skasowali zakon i skonfiskowali jego dobra przejmując miasto pod swoje władanie. Małe, liczące ok. 600 mieszkańców miasteczko wyznaczyli na siedzibę powiatu, tym samym pobudzając je do szybkiego rozwoju. W latach '80 XIX w. ludność Wągrowca liczyła już prawie 4500 osób.
Dalsze koleje losu powiązane są z historią Polski. Mieszkańcy miasta brali udział w Powstaniu Wielkopolskim, które zwróciło je Polsce. 2 września 1939r. zostało zbombardowane, a 6.09. wkroczyły do niego wojska niemieckie.
Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej następował jego ciągły rozwój i dziś Wągrowiec liczy sobie już 25 000 mieszkańców, nadal jest siedzibą władz powiatu.


Dla chętnych
W osobnym poście z dnia 12.12.2015r. znajduje się szczegółowa trasa spaceru po Wągrowcu, prezentująca kilkanaście najciekawszych budowli w tym mieście.


1. Kościół farny pw. Św. Jakuba Apostoła – obecny kościół powstał w XVI w. w miejscu pierwotnego, drewnianego. Reprezentuje styl gotycki, z wczesnorenesansowymi szczytami. Do dziś zachował się w niezmienionym stanie, szczęśliwie omijały go wojny, dzięki czemu jest jednym z cenniejszych zabytków sakralnych w Wielkopolsce.
W środku wyposażenie reprezentujące różne style- od późnego renesansu po rokoko.
Najcenniejsze są:
- ołtarz główny- wykonany w XVI w. przez Mateusza Kossiora, rzeźbiarza z Poznania,
- boczna kaplica Matki Boskiej Różańcowej, na której ścianach i stropie na pocz. XX w. odkryto XVI- wieczne, renesansowe malowidła.


Przed kościołem pomnik ks. Jakuba Wujka- żyjącego w XVI w. najzacniejszego mieszkańca miasta, pierwszego tłumacza biblii na język polski.
W pobliżu kościoła stoi też XIX – wieczna drewniana, podmurowana dzwonnica.


2. skrzyżowanie rzek - będąc w Wągrowcu nie sposób pominąć „skrzyżowania rzek”- miejsca, gdzie Wełna i Nielba krzyżują się ze sobą niemal pod kątem prostym, ich wody mieszają się w niewielkim tylko stopniu, i dalej każda z rzek płynie w swoją stronę. Ostatecznie, kilka kilometrów dalej, Nielba wpływa do Wełny.
Zjawisko to jest stworzone sztucznie, skrzyżowanie zbudowali podczas prac melioracyjnych ok. 1830r. Cystersi w celu utrzymania stanu Wełny na określonym poziomie, dzięki czemu zmniejszyli ryzyko powodzi i zapewnili stały dopływ wody do pobliskiego młyna.


Dotrzeć do skrzyżowania możemy: 1. dojeżdżając samochodem drogą nr 190 (ul. Gnieźnieńska) i dalej ok. 250m podejścia piechotą (patrz mapa), albo 2. pieszo drogą wzdłuż Wełny (wtedy do przejścia ok. 900 m) zaczynając niedaleko Rynku, przy moście na rzece Wełnie, na Al. Jana Pawła II (jest tablica informacyjna).


3. Piramida Łakińskiego - piramida położona jest niecałe 2 km od skrzyżowania rzek, dosłownie zaraz za miastem, między Wągrowcem a Łaziskami, na drodze krajowej 190 z Wągrowca do Gniezna. Budowla leży na zalesionym wzgórzu przy parkingu znajdującym się tuż przy szosie.
Jest to zbudowana w połowie XIX w., wysoka na 6 m piramida- grobowiec, w której spoczywa rotmistrz wojska polskiego z czasów wojen napoleońskich Franciszek Łakiński. Rotmistrz, później oficer armii pruskiej, po przejściu w stan spoczynku osiadł w Wągrowcu i przysłużył się miejscowej społeczności działając społecznie- ufundował szpital, dom sierot, dotował ubogich i wspierał finansowo ubogich nowożeńców.
Nietypowy kształt grobowca wymyślił sam Łakiński.
Niedaleko piramidy, na tym samym wzgórzu znajduje się kolumna o barokowych kształtach, na szczycie ozdobina postacią konia wykonaną z kutego metalu. Zgodnie z tradycją pod kolumną pochowany został koń Rotmistrza.
 
4. 
Wiatrowo – z drogi widoczny jest zaniedbany park, w którym rosną potężne, stare dęby i platany. W głębi znajduje się pałac z 2 poł. XVIIw. , w połowie XIX w. przebudowany w stylu gotyku romantycznego. Obecny wygląd zawdzięcza rodowi Moszczeńskich, którzy byli właścicielem Wiatrowa od 1800r. do samej II Wojny Światowej.
Podczas wojny pałacem i ponad 700- hektarowym majątkiem z powodzeniem zarządzali Niemcy. Niestety, w 1945r. do wsi wkroczyła armia radziecka i splądrowała majątek. Po tym wydarzeniu pałac aż do połowy lat '70 popadał w ruinę. W 1976r. została podjęta decyzja o kapitalnym remoncie budynku, w którym urządzono ośrodek rehabilitacyjny dla dzieci.
W 1991r. Właścicielem majątku została Agencja Nieruchomości Rolnych, jednak pałac obecnie nie jest użytkowany i cały czas czeka na gospodarza z prawdziwego zdarzenia.
5. 
Skoki - bardzo ładnie położone na skraju Puszczy Zielonki, niespełna trzytysięczne miasteczko ma do zaoferowania dwa zabytki warte obejrzenia:
 1. pałac w Skokach – eklektyczny dwór, otoczony malowniczym parkiem z aleją kasztanową, wzniesiono koło roku 1870. Od 1945 r. jest własnością obecnego Uniwersytetu Artystycznego i służy jako Dom Plenerowy pracownikom uczelni oraz dla celów komercyjnych.



2. szachulcowy Kościół pw. św. Mikołaja - widoczna z głównej drogi Poznań- Wągrowiec budowla zbudowana została w 1737r., w konstrukcji tzw. pruskiego muru. Kościół powstał w miejscu starej, drewnianej świątyni dzięki fundacji wojewody poznańskiego Michała Kazimierza Raczyńskiego.


Dla chętnych
Już poza trasą, ok. 8 km od Skoków, w kierunku na Poznań, koło miejscowości Rejowiec, zaraz przy drodze wojewódzkiej nr 197, znajduje się dość ciekawy obiekt – jedno z dwóch w Wielkopolsce (drugie znajduje się w Jastrowiu) i 22 w Polsce centrum dystrybucyjne paliw firmy Orlen. Centrum zajmuje powierzchnię 62 ha, ma własną bocznicą kolejową, a olbrzymie zbiorniki na paliwo mają łącznie 211 000 m3 pojemności.