TRASA 1 - OKOLICE SZAMOTUŁ I OBORNIK WLKP.

Długość: 66 km

Prezentowana trasa prowadzi przez powiaty ościenne z Poznaniem -szamotulski i obornicki.

Droga wiedzie nas przez parę ciekawych i ładnych miejsc, urozmaiconą trasą, w tym wzdłuż doliny rzeki Warty. Ma dwa mocne punkty: ślicznie odrestaurowany pałac w Zielonagórze wraz z piękną w tym miejscu doliną Warty oraz Zamek Górków w Szamotułach.

 

UWAGA! Na końcu postu znajduje się tekst zwarty, bez zdjęć, z przeznaczeniem do wydruku i wykorzystania podczas wycieczki :)

1. Pałac w Napachaniu

   Zaraz przy drodze wojewódzkiej nr 184, między Poznaniem a Szamotułami, znajduje się bardzo ciekawy, XIX- wieczny, neorenesansowy pałac. 
   Zbudowany został w 1879r. dla Niemca Rudolfa Grieble, właściciela tutejszego folwarku. Zaprojektowała go berlińska firma architektoniczna Solf und Wichards. Projekt pałacu okazał się na tyle ciekawy, że znalazł się w ówczesnym prestiżowym piśmie Berliner Architekturwelt.
   
   
   
                             Źródło: turystyka.wp.pl
2.  Szamotuły
   

   Miasto przez ponad 500 lat swojego istnienia, aż do 1918r., znajdowało się w rękach prywatnych. Spośród właścicieli Szamotuł ród Szamotulskich, a przede wszystkim ród Górków, były w swoim czasie wiodącymi rodami w kraju. Górkowie w czasach Jagiellonów sytuowali się w kręgu władzy najbliższym królom, pełnili również najważniejsze funkcje w Wielkopolsce.

   
   Na ich czasy- XV i XVI w.- przypada okres świetności Szamotuł: miasto było ważnym ośrodkiem sukienniczym i handlowym, a ze względu na poglądy właścicieli- wiodącym ośrodkiem reformacji, z protestancką szkołą i pierwszą w Wielkopolsce drukarnią (1551r.).

   Złote czasy Szamotuł zakończyły zniszczenia Potopu szwedzkiego.
   
   W XIX w., już podczas zaborów, właścicielem miasta został król pruski Fryderyk Wilhelm, a następnie książęca rodzina Sachsen- Coburg- Gotha, do której miasto należało aż do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918r.

   
   

   

   
   

   Niezwykle ciekawym faktem jest, że dopiero niedawno, dzięki zdjęciom lotniczym, wśród pól odnaleziono pierwotne, XIII- wieczne miasto Szamotuły, położone ok. 2 km od dzisiejszego centrum. 
   Na zdjęciach widać wyraźnie przykryte ziemią fundamenty budynków i układ średniowiecznych ulic. Obecny rynek jest niemal bliźniaczy do pierwotnego. 
   
   Stare miasto najprawdopodobniej spaliło się, a nowe zbudowano bliżej rzeki, na terenach bardziej podmokłych, łatwiejszych do obrony. 
   
   

   
   
   

   1. Rynek

   Wśród zabudowy z XIX i pocz. XX w. znajduje się tu kilka malowniczych kamieniczek.

   Niestety, niemal cała płyta rynku jest dostępna dla samochodów co psuje jego klimat miejsca. 

   
   

   

   Źródło: www.fotogalerie.pl

   2. Bazylika kolegiacka Matki Bożej Pocieszenia i św. Stanisława Biskupa

   Murowana z cegły, gotycka świątynia z 1 poł. XV w. jest jednym z najbardziej monumentalnych kościołów gotyckich w Wielkopolsce.

    W środku zachowało się zabytkowe wnętrze. 
   
   Najcenniejsze są:
   1. późnogotycki ołtarz główny z XVII w.; 
   2. w belce tęczowej ponad 600- letni krucyfiks z 1370r.; 
   3. w nawie głównej XVI- wieczny, renesansowy nagrobek Jakuba Rokossowskiego, podskarbiego koronnego (odpowiednik dzisiejszego ministra finansów) w czasach panowania Stefana Batorego;
   
   

   

   NAGROBEK ROKOSSOWSKIEGO

   
   
   4. w ścianie południowej spiżowa płyta nagrobna Andrzeja Szamotulskiego z pocz. XVIw. Andrzej był pierwszoplanową postacią swoich czasów, starostą generalnym Wielkopolski, odgrywał znaczącą rolę podczas powoływania na tron trzech kolejnych królów z dynastii Jagiellonów: Jana Olbrachta, Aleksandra Jagiellończyka i Zygmunta Starego; 
   
   

   Cudowny obraz Matki Boskiej Pocieszenia 

   Jest to niepozorna, XVII- wieczna, namalowana na drewnie ruska ikona Matki Boskiej Kazańskiej, która przybyła do Polski wraz z kniaziem ruskim, który dostał się do polskiej niewoli. Obraz nabył od żony kniazia przebywający na dworze królewskim ówczesny właściciel Szamotuł Aleksander Wolff i umieścił w kaplicy zamkowej.
   
   
   
   
   
   24 kwietnia 1664 roku Wolff, a później siedem innych osób, zauważyło na obrazie krwawe łzy spływające z oczu Maryi, toczące się na czoło i oczy Dzieciątka. 
   
   Obraz został zbadany kolejno przez 2 komisje przysłane z kurii poznańskiej, które stwierdziły na nim wyraźne ślady łez, uznały ich Boskie pochodzenie i orzekły, że jest cudowny. Malowidło przeniesiono do kolegiaty i otoczono kultem. Ponoć modlił się przed nim sam król Jan III Sobieski przed wyprawą wiedeńską.
   
   
   
   
   

   3. Zamek Górków 

   Kompleks obejmuje zamek, basztę mieszkalną tzw. Basztę Halszki, oficyny i XIX- wieczną bażanciarnię. 

   
   Zamek, pierwotnie obejmujący budynek mieszkalny, baszty i osobno stojącą wieżę, w całości otoczony murami i fosą, został zbudowany przez Dobrogosta Szamotulskiego. 
   
   W XVI w., za sprawą wżenionego w ród Szamotulskich Łukasza Górki, jednego z najbogatszych w tym czasie Polaków, został gruntownie przebudowany w stylu późnogotyckim, a wieżę bramną, do dziś ocalałą, przystosowano do celów mieszkalnych. 

   
   Po dziesięcioleciach stopniowego popadania w ruinę, w latach 1976- 1990 zamek został zrekonstruowany w historycznym kształcie.
   
   

   

   Żródło: pl.wikipedia.org

   Jedyną z baszt zachowanych z dawnego założenia obronnego jest tzw. baszta Halszki. Według legendy przez 14 lat więziona w niej była Elżbieta Ostrogska, wnuczka króla Zygmunta Starego, zdrobniale zwana Halszką. Ta dziedziczka jednej z największych fortun w kraju nie chciała przystać na zaaranżowane małżeństwo z Łukaszem III Górką i za karę została zamknięta w wieży. 

   
   W rzeczywistości Elżbieta faktycznie, na znak niezgody na mezalians z Łukaszem, mieszkała w wieży, jednak z jej opuszczeniem nie miała najmniejszych problemów. Ale cóż by to była za zamkowa wieża gdyby nie miała swej „białej damy”...
   
   
   
   
   
   

   Muzeum zlokalizowane w Zamku jest z pewnością warte zobaczenia. 
   
   Jego główne atuty to:

   1. Wyposażenie wnętrz

      Eksponaty prezentowane w odrestaurowanych zamkowych wnętrzach muzeum otrzymało z Wawelu, zostały wykonane przez największych, krajowych i zagranicznych, mistrzów swoich czasów.

   2. Ikony prawosławne

      W zamku znajduje się kilkaset zabytkowych ikon, przekazanych szamotulskiemu muzeum przez celników, którzy odebrali je przemytnikom. Jest to jeden z największych zbiorów w kraju.
      
      

      

      Źródło: www.zamek.informatycznynadzor.pl

      
      

   3. Niektóre eksponaty w muzeum etnograficznym

      W pałacowej oficynie zlokalizowane jest muzeum etnograficzne, w którym jest kilka ciekawych eksponatów, jak np. ciekawie skonstruowana stuletnia lodówka, którą chłodziły bryły lodu (wygląda jak kredens) czy widoczny na zdjęciu, wiklinowy wózek dla dziecka.
      
      
      
      
      

3. Pałac w Kobylnikach

   Zbudowany został w 2 poł. XIX w. przez Zygmunta Gorgolewskiego, jednego z najwybitniejszych architektów epoki (zbudował m.in. Teatr Miejski we Lwowie) dla właściciela Kobylnik, Tadeusza Twardowskiego. Pałac reprezentuje styl neorenesansowy.
   W 1990 r. Został wyremontowany i dzisiaj znajduje się w nim hotel.
   
   
   
   Źródło: www.nasza-biedronka.pl
   
   

4. Kościół św. Mikołaja w Słopanowie 

   Drewniany kościół zbudowany został w 1695r., wnętrze również niemal w całości pochodzi z XVII w.; z zewnątrz kościół wygląda niepozornie, jednak środek – wszystkie ściany wymalowane obrazami w żywym drewnie – robi niesamowite wrażenie. 
   
   Niestety, jak przeważnie bywa z takimi małymi kościółkami, w tygodniu jest zamknięty. Na szczęście na tablicy ogłoszeń znajduje się adres, gdzie można odebrać klucze. Naprawdę warto.
   
                                        Źródło:www.photo.bikestats.eu
   
   
   
    Źródło:www.kultura.poznan.pl
   
   
   Jako ciekawostka na budynku naprzeciwko kościoła, po drugiej stronie ulicy, widoczny relikt minionej epoki:
   
   
   

5. Pałac i park w miejscowości Zielonagóra k/Obrzycka  

   Jadąc od strony Poznania, zaraz za mostem na Warcie skręcamy w ul. Zamkową, którą docieramy do pałacu i parku.
   
   Zespół pałacowo- parkowy został wybudowany przez członków rodu Raczyńskich. Gdy po śmierci ojca dwaj bracia w 1810r. dzielili się majątkiem, Edward wziął Rogalin, a Anastazy Obrzycko. 
   
   Pierwotny dwór, zbudowany w drugiej połowie XIX w. przez owego Anastazego Raczyńskiego, został w latach 1906-1910 rozbudowany przez kolejnego przedstawiciela rodu, Zygmunta Emeryka, i wraz z towarzyszącymi mniejszymi budynkami uzyskał kształt, który możemy dzisiaj podziwiać.
   
   Ze względu na niezwykłą urodę poświęciłem temu miejscu osobny artykuł, w którym prezentuję trasę spaceru po parku i nad rzekę Wartę.
   
   

   

   
   

   

   
   
   Z pałacu jedziemy do Obornik malowniczą drogą wiodącą skrajem Puszczy Noteckiej wzdłuż doliny Warty. Droga ta stanowi fragment Nadwarciańskiego Szlaku Rowerowego.
   
    Dla chętnych
   
   W miejscowości Stobnica znajduje się jedyny w Polsce Park Wilczy, w którym wilki przygotowywane są do powrotu do naturalnego środowiska i można je zobaczyć na żywo w warunkach zbliżonych do naturalnych. 
   Niestety, znów zwiedzanie jest ograniczone, najlepiej skontaktować się uprzednio z gospodarzem obiektu.
   
   W miejscowości Bąblin znajduje się jeden z 11 w Polsce domów zakonnych Misjonarzy Świętej Rodziny, wyświęcony w 1935r. przez arcybiskupa Augusta Hlonda. W czasie II Wojny Światowej znajdował się tu nazistowski obóz dla internowanych i wysiedlonych Polaków. Przy budynku rośnie dąb o obwodzie ok. 4m. Budynek, mimo że zabytkowy, nie kłuje w oczy urodą.
   
   
   Drogą dojeżdżamy do Obornik, mijamy charakterystyczny, szachulcowy kościół Św. Krzyża z XVIII w. Jeśli skręcimy przy rynku w ul. Armii Poznań, przejedziemy przez Wartę charakterystycznym drewnianym mostem.
   
   

   

   
   

6. Pałac w Objezierzu

   Pałac został wybudowany w XVIII w. w stylu klasycystycznym przez Wojciecha Węgorzewskiego, adiutanta króla Augusta Poniatowskiego. Pałac poprzez kolejne mariaże przechodził kolejno w ręce Kwileckich, a następnie Turnów. 

   
   Jeden ze sporów między kolejnymi spadkobiercami został uwieczniony w „Panu Tadeuszu”, bowiem w pałacu gościł Adam Mickiewicz, który został wtajemniczony szczegóły zatargu. 
   
   Wybitnymi bywalcami byli również Julian Ursyn Niemcewicz (z lektur szkolnych- „Powrót posła”) i Józef Ignacy Kraszewski (pisarz, który wydał najwięcej książek i i wierszy w historii polskiej literatury). 

   
   Dziś w budynku pałacu znajduje się Zespół Szkół im. A.Mickiewicza.

Źródło: www.polskiezabytki.pl

Dla chętnych:

Niedaleko, w odległej od Objezierza o 8 km w kierunku na Poznań miejscowości Chludowo, od 1934r. znajduje się Zgromadzenie Księży Werbistów. 
Nowicjat tutaj odbywał najbardziej znany Werbista, ojciec Marian Żelazek- który jako misjonarz katolicki niósł pomoc biednym i trędowatym w Indiach, za co w 2002r. był nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla.

W latach 1922- 1934, poprzedzających zakon, w domu dzisiejszego Zgromadzenia mieszkał współtwórca Narodowej Demokracji i jeden ze współtwórców polskiej Niepodległości – Roman Dmowski.

Na teren zgromadzenia można wejść, jest ogólnodostępny, budynek nie wyróżnia się niczym szczególnym, natomiast otacza go dość ładny park.

Źródła:
WIELKOPOLSKA przewodnik po miejscach ładnych i ciekawych, W.Łęcki, Wydawnictwo Kurpisz S.A., Poznań 2003

pl.wikipedia.org

regionwielkopolska.pl

TEKST ZWARTY, DO WYDRUKU

Długość: 66 km

Prezentowana trasa prowadzi przez powiaty ościenne z Poznaniem -szamotulski i obornicki.

Droga wiedzie nas przez parę ciekawych i ładnych miejsc, urozmaiconą trasą, w tym wzdłuż doliny Warty Ma dwa mocne punkty: wybitny jak na skalę Wielkopolski pałac w Zielonagórze wraz z piękną w tym miejscu doliną Warty oraz Zamek Górków w Szamotułach.

1.

pałac w Napachaniu – zaraz przy drodze wojewódzkiej nr 184 między Poznaniem a Szamotułami znajduje się bardzo ciekawy, XIX- wieczny, neorenesansowy pałac. Zbudowany został w 1879r. dla Niemca Rudolfa Grieble, właściciela tutejszego folwarku, a zaprojektowany przez berlińską firmę architektoniczną Solf und Wichards. Jego projekt okazał się na tyle ciekawy, że znalazł się w ówczesnym, prestiżowym piśmie Berliner Architekturwelt.

2.

Szamotuły – miasto przez ponad 500 lat swojego istnienia, aż do 1918r., znajdowało się w rękach prywatnych. Wśród właścicieli ród Szamotulskich, a przede wszystkim ród Górków, były wiodącymi rodami w kraju. Górkowie w czasach Jagiellonów byli w kręgu najbliższym królom, pełnili najważniejsze funkcje w Wielkopolsce.

Na ich czasy przypada też okres świetności Szamotuł: miasto było ważnym ośrodkiem sukienniczym i handlowym, a ze względu na poglądy właścicieli- wiodącym ośrodkiem reformacji, z protestancką szkołą i pierwszą w Wielkopolsce drukarnią (1551r.).

Złote czasy zakończyły zniszczenia Potopu szwedzkiego. W XIXw., już podczas zaborów, właścicielem miasta został król pruski Fryderyk Wilhelm, a następnie książęca rodzina Sachsen- Coburg- Gotha, do której miasto należało aż do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918r.

Niezwykle ciekawym faktem jest, że dopiero niedawno, dzięki zdjęciom lotniczym, wśród pól odnaleziono pierwotne, XIII- wieczne miasto Szamotuły, położone ok. 2 km od dzisiejszego centrum. Na zdjęciach widać wyraźnie przykryte ziemią fundamenty budynków i układ średniowiecznych ulic. Obeny rynek jest niemal bliźniaczy do pierwotnego. Stare miasto najprawdopodobniej spaliło się, a nowe zbudowano bliżej rzeki, na terenach bardziej podmokłych, łatwiejszych do obrony.

1. rynek – na rynku, wśród zabudowy z XIX i pocz. XX w., znajduje się kilka malowniczych kamieniczek.
Niestety niemal cała płyta rynku jest dostępna dla samochodów, co psuje klimat tego miejsca. 


2) Bazylika kolegiacka Matki Bożej Pocieszenia i św. Stanisława Biskupa – murowana z cegły, gotycka świątynia z 1 poł. XV w., jest jednym z najbardziej monumentalnych kościołów gotyckich w Wielkopolsce.
W środku zachowało się zabytkowe wnętrze. Najcenniejsze są:
1. póżnogotycki ołtarz główny z XVIIw.;
2. w belce tęczowej ponad 600- letni krucyfiks z 1370r.;
3. w nawie głównej XVI- wieczny, renesansowy nagrobek Jakuba Rokossowskiego, podskarbiego koronnego (odpowiednik dzisiejszego ministra finansów) w czasach panowania Stefana Batorego;
4. w ścianie południowej spiżowa płyta nagrobna Andrzeja Szamotulskiego z pocz. XVIw. Andrzej był pierwszoplanową postacią swoich czasów, starostą generalnym Wielkopolski, odgrywał znaczącą rolę podczas powoływania na tron trzech królów z dynastii Jagiellonów: Jana Olbrachta, Aleksandra Jagiellończyka i Zygmunta Starego;
5. cudowny obraz Matki Boskiej Pocieszenia- niepozorna, XVII- wieczna, namalowana na drewnie ruska ikona Matki Boskiej Kazańskiej przybyła do Polski wraz z kniaziem ruskim, który dostał się do polskiej niewoli. Obraz nabył od żony kniazia przebywający na dworze królewskim ówczesny właściciel Szamotuł Aleksander Wolff i umieścił w kaplicy zamkowej.
24 kwietnia 1664 roku Wolff, a później siedem innych osób, zauważyło na obrazie, że z oczu Maryji spływają krwawe łzy. Krople tych łez stoczyły się na czoło i oczy Dzieciątka. Obraz został zbadany kolejno przez 2 komisje przysłane z kurii poznańskiej, które stwierdziły na nim wyraźne ślady łez, uznały ich Boskie pochodzenie i orzekły, że jest cudowny. Malowidło przeniesiono do kolegiaty i otoczono kultem. Ponoć modlił się przed nim sam król Jan III Sobieski przed wyprawą wiedeńską. 
 
3) zamek Górków – kompleks obejmuje zamek, basztę mieszkalną tzw. Basztę Halszki, oficyny i XIX- wieczną bażanciarnię.
Zamek, pierwotnie obejmujący budynek mieszkalny, baszty i osobno stojącą wieżę, w całości otoczony murami i fosą, został zbudowany przez Dobrogosta Szamotulskiego. W XVI w., za sprawą wżenionego w ród Łukasza Górki, jednego z najbogatszych w tym czasie Polaków, został gruntownie przebudowany w stylu późnogotyckim, a wieżę bramną, do dziś ocalałą, przystosował do celów mieszkalnych.
Zamek został zrekonstruowany w historycznym kształcie w latach 1976- 1990.


Jedyną z baszt zachowanych z dawnego założenia obronnego jest tzw. baszta Halszki. Według legendy przez 14 lat więziona w niej była Elżbieta Ostrogska, wnuczka króla Zygmunta Starego, zdrobniale zwana Halszką, dziedziczka jednej z największych fortun w kraju, która nie chciała przystać na zaaranżowane małżeństwo z Łukaszem III Górką.
W rzeczywistości Elżbieta faktycznie na znak niezgody na mezalians z Łukaszem mieszkała w wieży, jednak z jej opuszczeniem nie miała najmniejszych problemów. Ale cóż by to była za zamkowa wieża bez swej „białej damy”...

Muzeum zlokalizowane w zamku jest z pewnością warte zobaczenia. Jego główne atuty to:

1. wyposażenie wnętrz- eksponaty prezentowane w odrestaurowanych zamkowych wnętrzach muzeum otrzymało z samego Wawelu, zostały wykonane przez największych, krajowych i zagranicznych mistrzów stolarstwa swoich czasów. Misteria wykonania niektórych mebli czyni z nich prawdziwe dzieła sztuki.
2. Ikony prawosławne- w zamku znajduje się kilkadziesiąt zabytkowych ikon, przekazanych do Szamotuł przez celników, którzy odebrali je przemytnikom. Jest to jeden z największych zbiorów w kraju.
3. Niektóre eksponaty w muzeum etnograficznym- w pałacowej oficynie zlokalizowane jest muzeum etnograficzne, w którym jest kilka ciekawych eksponatów, jak np. ciekawie skonstruowana stuletnia lodówka, którą chłodziły bryły lodu (wygląda jak kredens) czy widoczny na zdjęciu, wiklinowy wózek dla dziecka.

3.
Pałac w Kobylnikach – zbudowany został w 2 poł. XIX w. przez Zygmunta Gorgolewskiego, jednego z najwybitniejszych architektów epoki (zbudował m.in. Teatr Miejski we Lwowie), dla właściciela Kobylnik, Tadeusza Twardowskiego. Pałac reprezentuje styl neorenesansowy.
W 1990r. Został wyremontowany i dzisiaj znajduje się w nim hotel.


4.
Kościół św. Mikołaja w Słopanowie – drewniany kościół zbudowany został w 1695r., wnętrze również niemal w całości pochodzi z XVII w.; z zewnątrz kościół wygląda niepozornie, jednak środek – wszystkie ściany wymalowane obrazami w żywym drewnie – robi niesamowite wrażenie. Niestety, jak przeważnie bywa z takimi małymi kościółkami, w tygodniu jest zamknięty. Na szczęście na tablicy ogłoszeń znajduje się adres, gdzie można odebrać klucze.
 
Jako ciekawostka na budynku naprzeciwko kościoła, po drugiej stronie ulicy, widoczny relikt minionej epoki: (napis propagandowy z PRL)


5.
pałac i park w miejscowości Zielonagóra k/Obrzycka – zaraz za mostem na Warcie skręcamy w ul. Zamkową
Z pałacu jedziemy do Obornik malowniczą drogą wiodącą skrajem Puszczy Noteckiej wzdłuż doliny Warty. Droga ta stanowi fragment Nadwarciańskiego Szlaku Rowerowego.
W miejscowości Stobnica znajduje się jedyny w Polsce Park Wilczy, w którym wilki przygotowywane są do powrotu do naturalnego środowiska i można je zobaczyć na żywo w warunkach zbliżonych do naturalnych. Niestety, zwiedzanie jest ograniczone, warunki w załączonym linku:
http://www.wielkopolska.travel/aktualnosci/117/
W miejscowości Bąblin znajduje się jeden z 11 w Polsce domów zakonnych Misjonarzy Świętej Rodziny, wyświęcony w 1935r. przez arcybiskupa Augusta Hlonda. W czasie II Wojny Światowej znajdował się tu nazistowski obóz dla internowanych i wysiedlonych Polaków. Przy budynku rośnie dąb o obwodzie ok. 4m.


6.
Pałac w Objezierzu – pałac został wybudowany w XVIII w. w stylu klasycystycznym przez Wojciecha Węgorzewskiego, adiutanta króla Augusta Poniatowskiego. Budynek poprzez kolejne mariaże przechodził kolejno w ręce Kwileckich, a następnie Turnów.
Jeden ze sporów między kolejnymi spadkobiercami został uwieczniony w „Panu Tadeuszu”, bowiem w pałacu gościł Adam Mickiewicz, który został wtajemniczony w jego szczegóły. Wybitnymi bywalcami byli również Julian Ursyn Niemcewicz (z lektur szkolnych- „Powrót posła”) i Józef Ignacy Kraszewski (pisarz, który wydał najwięcej książek i i wierszy w historii polskiej literatury).
Dziś w budynku pałacu znajduje się Zespół Szkół im. A.Mickiewicza.

Dla chętnych:

Niedaleko, w odległej od Objezierza o 8 km. miejscowości Chludowo, od 1934r. znajduje się Zgromadzenie Księży Werbistów. Nowicjat tutaj odbywał najbardziej znany Werbista, ojciec Marian Żelazek, który jako misjonarz katolicki niósł pomoc biednym i trędowatym w Indiach, za co w 2002r. był nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla.
W latach 1922- 1934, poprzedzających zakon, w domu dzisiejszego Zgromadzenia mieszkał jeden z najwybitniejszych polskich polityków XX wieku, współtwórca Narodowej Demokracji i jeden ze współtwórców polskiej niepodległości – Roman Dmowski.
Na teren zgromadzenia można wejść, jest ogólnodostępny, budynek nie wyróżnia się niczym szczególnym, natomiast otacza go ładny park.